FCA (Free Carrier) یکی از شرایط اینکوترمز (Incoterms) است که توسط اتاق بازرگانی بینالمللی (ICC) تدوین شده است.
این اصطلاح مشخص میکند که مسئولیتها و هزینههای حمل و نقل بین فروشنده و خریدار چگونه تقسیم میشود. در ادامه، توضیحات دقیقتری درباره FCA ارائه میشود:
تعریف FCA (Free Carrier)
FCA (Free Carrier) به معنای "تحویل به حامل" است. بر اساس این شرایط، فروشنده مسئولیت و هزینههای تحویل کالاها به حامل (حملکننده) مورد تعیین خریدار در مکان توافق شده را بر عهده دارد. از آن نقطه به بعد، مسئولیت و هزینههای حمل و نقل به عهده خریدار است.
اجزای FCA
1. مسئولیت فروشنده:
- بستهبندی و آمادهسازی کالاها مثل فرش و موکت .....برای حمل.
- ترخیص کالاها برای صادرات.
- تحویل کالاها به حامل (حملکننده) در محل توافق شده (که میتواند انبار فروشنده، یک انبار دیگر، یا بندر باشد).
2. مسئولیت خریدار:
- انتخاب و نامگذاری حامل (حملکننده) و محل تحویل.
- هزینههای حمل و نقل از محل تحویل تا مقصد نهایی.
- بیمه حمل و نقل (در صورت نیاز).
- ترخیص کالاها برای واردات و پرداخت هزینههای گمرکی در کشور مقصد.
مثال از شرایط FCA
فرض کنید یک فروشنده در ایران قصد دارد یک محموله از محصولات خود را به یک خریدار در آلمان ارسال کند. با استفاده از شرایط FCA:
- فروشنده مسئولیت دارد که محصولات را بستهبندی کرده و آنها را به حامل (حملکننده) تعیین شده توسط خریدار در محل توافق شده تحویل دهد، مثلاً در انبار فروشنده یا در یک بندر مشخص در ایران.
- پس از تحویل کالا به حامل، خریدار مسئولیت تمام هزینهها و ریسکهای حمل و نقل از آن نقطه به بعد را بر عهده دارد.
مزایای استفاده از شرایط FCA
- **انعطافپذیری در انتخاب محل تحویل**: فروشنده و خریدار میتوانند توافق کنند که محل تحویل کالاها کجا باشد (مثلاً انبار فروشنده یا یک بندر).
- **تقسیم واضح مسئولیتها**: به وضوح مشخص میکند که مسئولیتها و هزینهها تا چه نقطهای بر عهده فروشنده و از چه نقطهای بر عهده خریدار است.
- **کنترل بیشتر خریدار بر حمل و نقل**: خریدار میتواند حامل (حملکننده) مورد نظر خود را انتخاب کند و کنترل بیشتری بر فرآیند حمل و نقل داشته باشد.
نکات کلیدی
- **قرارداد مشخص**: لازم است که در قرارداد فروش، به وضوح شرایط FCA و محل تحویل مشخص شود.
- **ارتباط مؤثر**: برای جلوگیری از بروز مشکلات، فروشنده و خریدار باید در طول فرآیند تحویل و حمل و نقل به طور مستمر با یکدیگر در ارتباط باشند.
- **آگاهی از قوانین محلی**: هر دو طرف باید با قوانین و مقررات حمل و نقل و گمرکی در کشورهای خود آشنا باشند تا از بروز مشکلات قانونی جلوگیری کنند.
استفاده از شرایط FCA در معاملات بینالمللی به شفافیت و نظم بیشتر در فرآیند تحویل و حمل و نقل کالاها کمک میکند و مسئولیتها و هزینهها را به وضوح بین خریدار و فروشنده تقسیم میکند.

در شرایط بازرگانی FCA (Free Carrier)، فروشنده مسئولیتها و وظایف خاصی دارد که تا زمان تحویل کالاها به حامل (حملکننده) تعیین شده توسط خریدار در مکان توافق شده بر عهده اوست. این مسئولیتها شامل موارد زیر میشود:
مسئولیتهای فروشنده در شرایط FCA
1. بستهبندی کالاها:
- فروشنده باید کالاها مانند مواد غدایی را به صورت مناسب و مطابق با استانداردهای بینالمللی بستهبندی کند تا در طول حمل و نقل آسیبی نبینند.
2. آمادهسازی اسناد:
- تهیه و ارائه اسناد مورد نیاز برای صادرات، شامل فاکتور تجاری، لیست بستهبندی، گواهی مبدا و سایر مدارک ضروری.
3. ترخیص کالا برای صادرات:
- فروشنده مسئولیت ترخیص کالاها از گمرک کشور مبدا را بر عهده دارد و باید تمام مدارک و مجوزهای لازم برای صادرات را فراهم کند.
4. تحویل کالا به حامل:
- فروشنده باید کالاها را به حامل (حملکننده) تعیین شده توسط خریدار در محل توافق شده تحویل دهد. این محل میتواند انبار فروشنده، یک انبار دیگر، یا بندر باشد.
5. اطلاعرسانی به خریدار:
- فروشنده باید به خریدار اطلاع دهد که کالاها به حامل تحویل داده شدهاند. این اطلاعرسانی معمولاً از طریق ارسال اسناد مربوط به حمل و نقل انجام میشود.
نکات مهم
- **انتقال ریسک**: در شرایط FCA، ریسک و مسئولیت کالاها از لحظه تحویل به حامل (حملکننده) به خریدار منتقل میشود. این بدان معناست که اگر پس از تحویل به حامل، مشکلی برای کالاها پیش بیاید، خریدار مسئول آن خواهد بود.
- **انتخاب محل تحویل**: فروشنده باید با خریدار توافق کند که محل دقیق تحویل کالاها کجا باشد. این محل میتواند هر نقطهای باشد که توسط دو طرف توافق شده باشد.
- **آگاهی از مقررات**: فروشنده باید از مقررات صادراتی کشور خود آگاه باشد و مطمئن شود که تمام مجوزها و اسناد لازم را برای صادرات کالا هایی مانند مبلمان فراهم کرده است.
- **هماهنگی با حامل**: فروشنده باید زمان و مکان دقیق تحویل را با حامل (حملکننده) هماهنگ کند تا از بروز مشکلات در مراحل بعدی جلوگیری شود.

مثال از شرایط FCA
فرض کنید یک فروشنده در ایران قصد دارد یک محموله از محصولات خود را به یک خریدار در آلمان ارسال کند. با استفاده از شرایط FCA:
- فروشنده مسئولیت دارد که محصولات را بستهبندی کرده، از گمرک ایران ترخیص کند و آنها را به حامل تعیین شده توسط خریدار در محل توافق شده (مثلاً انبار فروشنده یا بندر عباس) تحویل دهد.
- پس از تحویل کالا به حامل، خریدار مسئولیت تمام هزینهها و ریسکهای حمل و نقل از آن نقطه به بعد را بر عهده دارد.
جمعبندی
در شرایط بازرگانی FCA، فروشنده وظیفه دارد تا کالاها را به صورت مناسب بستهبندی کرده، اسناد لازم را تهیه کند، کالاها را از گمرک کشور خود ترخیص کند و آنها را به حامل تعیین شده توسط خریدار در محل توافق شده تحویل دهد. پس از تحویل به حامل، ریسک و مسئولیت کالاها به خریدار منتقل میشود. این تقسیم وظایف و مسئولیتها به شفافیت و نظم بیشتر در فرآیند تحویل و حمل و نقل کالاها کمک میکند.